woensdag 21 maart 2012

De Twitter Lezen Centraal Call

Een quizvraag. Op een vroege voorjaarsdag in maart zijn er twee conferenties, Lezen Centraal en het e-Reading Event. De een schopt het tot trending topic, de ander komt niet verder dan twintig tweets met hashtag. Rara, wie was de Twitter-winnaar en wie de Twitter-loser?

Tja, tegen een evenement dat gaat over digitaal lezen, commerciële belangen behartigt en netjes zijn eigen hashtag communiceert, kun je het misschien ook niet opnemen. En dan had Lezen Centraal ook nog pech met zijn primaire doelgroep: vmbo-docenten, die anders dan bijvoorbeeld bibliothecarissen, uitgevers en boekenverkopers nauwelijks op sociale media zitten. Geen tijd, en vermoedelijk ook geen prioriteit. Van die twintig tweets kwam zodoende de helft uit de koker van Leesmonitor én van mijn collega Daan.

Het onderstreept de flinke inhaalslag die Stichting Lezen te wachten staat op het sociale web - ten minste, als we overtuigd zijn van de meerwaarde.

Want Claudia van Kruistum, promovendus in het NWO-project SALSA (lees meer op de Leesmonitor) wierp een interessante hypothese op. Uit haar onderzoek blijkt dat vmbo-leerlingen in hun vrije tijd het liefst op Facebook, MSN en Hyves zitten, uiteraard voor contacten met vriendjes en vriendinnetjes. Volgens Van Kruistum is de netwerkgeneratie - en wie weet ook de vertraagd binnendruppelende oudjes - dus steeds minder vaak alleen. Welke gevolgen, zo vroeg ze zich af, heeft dat voor het lezen? Bekijk de beroemde foto van Marilyn Monroe, en je weet dat we dat het liefst doen in stilte en eenzaamheid. De lezer treedt niet in contact, hij sluit zich af. Niet voor niets promoot Stichting Lezen het belang van 'een rustige plek en een rustig tijdstip'. Maar kan een vmbo-leerling die rust nog opbrengen?

Druk twitterend kwam ik erachter dat Van Kruistums opmerking óók voor mij opging. Stiekem was deze conferentieganger gebaat bij rust. Zoals een verhaal je onderdompelt, vereisten deze presentaties eigenlijk volledige toewijding en concentratie. Alleen lag mijn aandacht meer bij het tablet-scherm dan bij de spreker op de bühne. Daardoor miste ik delen van de sessie, en verloor soms zelfs de rode draad.

Het kan ook anders gaan: als je veel voorkennis hebt over een onderwerp, en de stof weinig complex is, werkt multitasken prima. Maar onderzoek is nu eenmaal taaie materie. Zijn simultaan luisteren en twitteren dan wel zo gewenst? En moeten we de Lezen Centraal-bezoekers hiertoe willen verleiden? Misschien hebben die vmbo-docenten het ergens wel verdomd goed begrepen, met hun afkeer van de sociale media.

6 opmerkingen:

  1. Ik denk dat een paar dingen gelden.
    Je kunt sociale media actief inzetten en een hashtag communiceren, zorgen voor gratis wifi, genoeg stopcontacten, bloggers uitnodigen en zelf actief zijn.

    Je kunt sociale media ook actief inzetten via bijvoorbeeld een scherm met een Twitterfountain. Berichten worden zo actief getoond tijdens het evenement. Zien twitteren doet Twitteren.

    Daarnaast hoeft Twitteren niet altijd tijdens een presentatie gebruikt te worden. Vooraf en na is natuurlijk ook prima.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Ja precies, maar in de praktijk zie je toch dat het vooral tijdens gebeurt. En zoals ik schrijf, dat is niet altijd een probleem. Een krantenbericht kun je ook prima met halve concentratie lezen en er toch genoeg uithalen, maar voor een essay met complexe redeneerlijn is dat toch een tikje anders.

    Uiteindelijk is het ook een kwestie van discipline. De verleiding sociale media overal en altijd te gebruiken is groot, maar soms kun je je misschien beter beheersen!

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Niet alleen door de verwijzing naar de foto een Bas Heijne-achtig artikel. Dat is een Groot Compliment!

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Niet opgenomen in de leesmonitor: het onderzoek van de universiteit van Sussex: Lezen reduceert stress. In voorlichtingen die ik doe voor mijn doelgroepen (vmbo-docenten, pabo-docenten en -studenten en bibliotheekmedewerkers)probeer ik het belang van lezen te onderstepen met enkele onderzoeken van de leesmonitor (Suzanne Mol, CITO-scores die stijgen door vrij lezen enz.) Die van de stressreductie noem ik ook altijd even. En daar komen de meeste reacties op! Mensen herkennen het!

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Wellicht enigszins off topic maar toch leuk, ook voor Willy Wonka:) vanavond in NRC Boeken een stukje over een Slow Books Manifesto: Lees 30 minuten per dag, liefst klassiekers. Vergeet televisie, facebook, twitter maar pak een klassieker op. Echte literatuur vergroot ons emphatisch vermogen en dus ons zelfbewustzijn. Klassiekers maken ons slimmer en gelukkiger. http://www.nrc.nl/boeken/2012/04/11/lees-boeken-zo-vaak-mogelijk-voornamelijk-klassiekers/

    BeantwoordenVerwijderen
  6. @ Peter: de reden dat dat onderzoek niet op Leesmonitor staat, is dat ik er geen echte wetenschappelijke publicatie bij heb kunnen vinden... En dat is wel het basiscriterium. Wat overigens niet wegneemt dat het een interessante uitkomst is!

    @ Tike: Laatst stond er ook een interview in NRC, met een juriste die iets soortgelijks beweerde over haar beroepsgroep. Volgens haar helpt literatuur lezen rechters, die ernaar neigen zich onder te graven in wetten en regeltjes, de menselijke maat in het oog te houden.

    De stressreductie van Peter gaat mogelijk samen met de empathie: dat via het inleven in de personages een soort relativering ontstaat van de dagelijkse stress - niet zelden het resultaat van stressvolle interacties met collega's en zakelijke relaties - en dat als gevolg daarvan die stress ook afneemt.

    BeantwoordenVerwijderen