Stichting Lezen maakt, zoals veel organisaties in de publieke sector, aanspraak op het auteursrecht, zoals dat sinds 1912 in de Nederlandse wet is vastgelegd. Wie onze teksten, foto's of filmpjes opnieuw wil gebruiken, moet ons expliciet benaderen, met een verzoek om toestemming. Zelfs op copy-pasten met bronvermelding rust officieel een verbod. Is dat gerechtvaardigd? En ligt het in lijn met de doelstellingen van onze organisatie?
Stichting Lezen wordt voor 100 procent gefinancierd vanuit de rijkscultuursubsidies, verdeeld door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Wij hebben een maatschappelijke taak. De informatie die wij vergaren vanuit onze functie als kennis- en expertisecentrum, brengen we daarom meestal gratis naar buiten. Dat geldt bijvoorbeeld voor het tijdschrift Lezen, voor de kennisbank met leesbevorderingsprojecten Leesplan en ook voor de Leesmonitor, waarop (wetenschappelijk) onderzoek naar de leescultuur, leesbevordering en literatuureducatie wordt samengebracht.
Het streven is openheid, zodat zoveel mogelijk mensen kennis kunnen nemen van onze publicaties. Maar de huidige auteursrechtwet komt daar niet aan tegemoet. De noodzaak om vooraf toestemming te vragen, zet een rem op de verdere verspreiding. Hoe kan het anders? In 2001 zagen de Creative Commons het licht, een gereedschapskist voor bovenop het auteursrecht. Vier voorwaarden vormen de bouwstenen voor zes verschillende licenties. Een voorbeeld vind je hier. Met deze licentie staat de rechthebbende gebruikers toe om zijn werk te kopiëren, verspreiden en remixen, mits dat gebeurt zonder commercieel oogmerk, mét vermelding van de originele bron en onder een vergelijkbare licentie.
Zo zou Stichting Lezen voor elk van haar publicaties een Creative Commons-licentie kunnen vaststellen. Een van onze succesfactoren voor een goed leesklimaat is een brede beschikbaarheid van boeken. Laten we daarom ook streven naar een (nog) bredere beschikbaarheid van onze eigen publicaties.
Verder lezen
Voor De Filmkrant heb ik recent een achtergrondartikel geschreven over het auteursrecht in de digitale tijd, met ook aandacht voor Creative Commons.
0 reacties. Maar als één schaap over de dam is, volgen er meer? Ben het (alweer) met je eens, Niels. Ik weet alleen niet hoe het precies zit met al onze uitgaven, en dus ook niet hoe strikt ze (moeten) worden beschermd. Bij het project "Dichter Draagt Voor" leggen we er trouwens wel nadruk op dat filmpjes vrij beschikbaar zijn voor wie ze wil gebruiken. Bij Leesmij.nu is het gesprek daarover ook al eens gevoerd. We maken steeds meer webcontent die vrij beschikbaar is, maar duidelijkheid over hoe en wat precis is er niet. Dus: goed punt!
BeantwoordenVerwijderenOp het moment dat jij actie onderneemt om je rechten op te eisen wordt het pas een probleem. De ander is in feite altijd in overtreding, maar als jij hem daar niet op aanspreekt is er niets aan de hand lijkt mij. Om nou die situatie legaal te maken is ht een goed idee om een CClicentie te gaan gebruiken. Daarmee straal je je openheid ook uit en kun je er voor zorgen dat je gedachtengoed breder verspreid wordt.
BeantwoordenVerwijderenGoed stuk.